HS Kod, GTİP Kodu Nedir?
HS ve HTS Anlamı: Harmonize
Emtia Tanımlama ve Kodlama Sistemi veya kısaca Harmonize Sistem olarak da
bilinen HS Kodları (veya HTS Kodları), küresel olarak ticareti yapılan ürünleri
sınıflandırmak için standartlaştırılmış uluslararası bir sistemdir. Türkiye'de HS kodu, Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Cetveli, kısaca GTIP olarak tanımlanır.
Harmonize Sitemi esas alan ve ilk altı hanesi armonize sitemle aynı olan Türk Gümrük Tarife Cetvelindeki 12 haneli kod GTİP olarak adlandırılır. İngilizce'de, "HS Code", "Customs Tariff", "Harmonized System" gibi adlarla anılır.
HS kod sistemi ilk kez 1988'de uygulandı. Sistemin düzenlenmesi ve kullanımı "Dünya Gümrük Örgütü" tarafından sürdürülmektedir. 1983'te imzalanan HS Konvansiyonu ile 205 ülke, Dünya Gümrük Örgütüne üyedir. Üye ülkeler, HS tarife kodunu ve öngördüğü ürün sınıflandırmasını kabul eder.
Türkiye’de Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu, kısaca “GTİP” olarak tanımlanan Harmonize Sistem, farklı mal türlerini sınıflandırmak için birleşik kategoriler oluşturarak küresel ticareti kolaylaştırmak için kullanılır. Gümrük Tarife Cetvelinde 12'li koda verilen isimdir.
GTIP – HS Code Ne İşe Yarar
12 haneden oluşan GTİP, bu sistemi kabul edip kendi gümrük noktalarında uygulayan tüm ülkelerde, ürünlerin tanımını ve ayrımını yapmak amacıyla kullanılmaktadır. Dünyanın farklı yerlerinde üretilen, adı veya ürün kategorisi farklı sınıflandırılan ürünler, GTIP yani HS Code alarak, herkesin kabul edeceği ortak bir sınıfla gümrük sistemine tanıtılır.
Bu sayede ihracatçı ve ithalatçı firmalar, o ürün için farklı ülkelerde uygulanan gümrük vergilerini, kotaları, kısıtlamaları önceden tespit edebilir. GTIP 12 haneden oluşmakla birlikte, Avrupa birliğinde yaygın kullanım ilk 8 hane, ABD'de ilk 19 hane iken Türkiye gümrükleri 12 haneli GTIP ile işlem yapar.
Harmonize Sistem, yaklaşık 5.000 emtia
grubunu basit altı basamaklı kodlar halinde, 21 Uyumlaştırılmış Sistem
bölümüne, 96 Uyumlaştırılmış Sistem bölümüne ve binlerce başlığa bölünmüş
olarak kategorize eder.
HS Kodunun Yapısı
İlk 4 Rakam Eşyanın Pozisyon Numarasını ifade eder , sonraki rakamlarla ürün detayları netleşir. GTIP kodunun ilk 6 hanesi, tüm dünyada aynıdır. Sonraki haneler ülkeden ülkeye farklılıklar gösterebilir.
Fasıl: Fasıllar GTİP numarasının ilk 2 numarasıdır, ikili kodlardır, Pozisyon: sonraki 2 kodla birlikte, 4 haneden oluşan eşyanın pozisyon numarası belirlenmiş olur.
As Nomanklatör Kodu: Beşinci ve altıncı rakamlar eklenince, 6 rakamdan oluşan ve Dünya Gümrük Örgütü’ne üye tüm ülkelerce kullanılan Armonize Sistem Nomanklatür kodu belirlenmiş olur.
AB Kombine Nomanklatör Kodu: GTIP kodunu oluşturan yedinci ve sekizinci rakamlar Avrupa Birliği tarafından kullanılan 8 haneden oluşan kombine nomanklatür kodunu oluşturur. AB gümrüklerinde ürün kodları 8 haneden oluşur. Türkiye dünya genelinde kullanılan standart ilk 6 hane haricinde, AB ile yürürlükte olan gümrük birliğine uyum gereği, kullanılan ilk 8 kod AB Kombine Nomanklatör Kodları ile uyumludur.
Milli Alt açılım kodu: GTIP'i oluşturan dokuzuncu ve onuncu kodlar ülkeden ülkeye değişir ve o ülkede uygulanan farklı vergi uygulamaları nedeniyle açılan pozisyonları gösterir.
İstatistik Kodları: Tarife kodlarının son iki hanesi yani onbirinci ve onikinci kodlar, Gümrük Tarife İstatistik kodları olarak belirtilir.
GTİP - HSCODE Örnek Açıklama
Aşağıdaki diyagramdaki numaraları 4 sınıfa ayırarak gtip numaralarının sırası ve ürün detaylarının belirlenmesi arasındaki ilişkiyi aşağıda açıkladık.
1. kısım (İlk 2 hane)
21 ayrı bölüm vardır. GTIP kodlarının ilk iki hanesi bu 21 bölümde sınıflandırılmış, 97 alt bölümün ilk iki harfini içerir. İstisna bölümleri, gelecekte kullanılmak üzere ayrılmış bölüm 77, ulusal kullanımla sınırlı bölümler 98 ve 99 ve geçici değişikliklerle sınırlı özel bir kod olan Bölüm 99'u içerir.
Yukarıda verilen 12 haneli kod üzerinden açıklayacak olursak. İlk 2 hane yani 09 “bitkisel ürünler”i tanımlar
2. kısım (Üç ve dördüncü hane)
Başlık, belirli bir bölümdeki belirli kategoriyi belirler. Yukarıdaki örnekte 01, kahveye atıfta bulunmaktadır.
0901: Kahve (kavrulmuş veya kafeini alınmış olsun olmasın); kahve kabuk ve kapçıkları içinde herhangi bir oranda kahve bulunan kahve yerine kullanılan maddele.
3. Kısım (Beş ve altıncı hane)
Uluslararası Uyumlaştırılmış kod sisteminde, beş ve altıncı hanelerden oluşan üçüncü kısım, ürün grubunu, ürünlerin alt kategorilerini tanımlar, bu noktadan sonra artık ürünün ne olduğu daha belirgindir.
· Örneğin, 0921 çeşitli kahve türevlerini belirtir.
· 0901.21, Kafeinli kahve çekirdekleri
· 0901.22, Ancak kafeinsiz kahve
Yani beş ve altıncı haneler, kahvenin hangi türü olduğunu, kafeinli ve kafeinsiz kahveler olarak tanımlar. Bu arada, hazır kahve, çeşitli yenilebilir müstahzarlar için tamamen farklı bir başlıkta (21) yer alır.
4. Kısım (Yedi,sekiz,dokuz ve onuncu hane)
Ülkeler, ülkeye özgü kategoriler için ek 2-4 basamak kullanabilir. Örneğin, ABD HS kodu, Plan B numaraları adı verilen on basamaklı kodlara dayanır. Yukarıdaki örnekte 0050 organik olmayan kahve için kullanılmaktadır. Bu rakamlar benzersiz olduğundan, başka bir ülkedeki organik olmayan kafeinli kahve aynı 6 rakamla başlar, ancak son dört rakam muhtemelen farklı olacaktır. Dokuzuncu ve onuncu haneler ürünlerin vergi dilimlerini ayrıştırmak içinde kullanılır, bu da ülkeden ülkeye değişir.
· 0921 çeşitli kahve türevlerini belirtir.
· 0901.21, Kafeinli kahve çekirdekleri
· 0901.21. 0050.
5. Kısımn (11 ve 12. Haneler)
Bu haneler gümrük istatistik kodlarıdır, ülkeden ülkeye değişiklik gösterebilir.
HS Kodu Arama: Kategoriler ve Bölümler
Dünya genelinde, ihracat yapılabilecek ürünler, 21 ana gruba ayrılmıştır. Yani 21 adet uyumlaştırılmış sistem bölümü vardır. En üst düzey gümrük tarife kodu sınıflandırması. Bu HS kodu listesi, farklı sebze türleri gibi geniş kategorileri birleştirmek için kullanılır (Bölüm II, bölüm 6-14). Bu bölümler WCO tarafından belirlenir ve her üye ülkede birleştirilmiştir. 21 HS Kodu bölümü aşağıdakileri içerir:
Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu Cetveli
|
BÖLÜM |
KATEGORİ |
BÖLÜMLER |
|
Bölüm 1 |
Hayvansal ve Hayvansal Ürünler |
Bölüm 1-5 |
|
Bölüm 2 |
Sebze Ürünleri |
Bölüm 6-14 |
|
Bölüm 3 |
Hayvansal veya Bitkisel Katı ve Sıvı Yağlar |
Bölüm 15 |
|
Bölüm 4 |
Hazır Gıda Maddeleri |
Bölüm 16-24 |
|
Bölüm 5 |
Mineral Ürünler |
Bölüm 25-27 |
|
Bölüm 6 |
Kimyasallar ve Müttefik Endüstriler |
Bölüm 28-38 |
|
Bölüm 7 |
Plastikler / Kauçuklar |
Bölüm 39 ve 40 |
|
Bölüm 8 |
Ham Postlar, Deriler, Deri ve Kürkler |
Bölüm 41-43 |
|
Bölüm 9 |
Ahşap ve Ahşap Ürünler |
Bölüm 44-46 |
|
Bölüm 10 |
Odun veya Diğer Lifli Malzemenin Hamuru |
Bölüm 47-49 |
|
Bölüm 11 |
Tekstil |
Bölüm 50-63 |
|
Bölüm 12 |
Ayakkabı / Başlık |
Bölüm 64-67 |
|
Bölüm 13 |
Taş / Cam |
Bölüm 68-70 |
|
Bölüm 14 |
Doğal veya Kültürlü İnciler |
Bölüm 71 |
|
Bölüm 15 |
Adi metaller |
Bölüm 72-83 |
|
Bölüm 16 |
Makine / Elektrik |
Bölüm 84-85. |
|
Bölüm 17 |
Ulaşım |
Bölüm 86-89 |
|
Bölüm 18 |
Hassas aletler |
Bölüm 90-92 |
|
Bölüm 19 |
Silahlar ve Mühimmat |
Bölüm 93 |
|
Bölüm 20 |
Çeşitli imalat eşyaları |
Bölüm 94-96 |
|
Bölüm 21 |
Sanat Eserleri |
Bölüm 97 |
GTİP, HS ve HTS Kodları Ne İşe Yarar
HS ve HTS Kodları gümrük ve lojistik sağlayıcıları tarafından gümrük ve tarifelerin hesaplanmasından ithalatçının yasaklı veya tehlikeli ürünleri ithal etmemesini sağlamaya kadar çeşitli amaçlarla kullanılır . HS Kodlarının gerçek değeri, küresel olarak ne kadar tanındıklarıdır. Safkan atları Amerika Birleşik Devletleri veya Sri Lanka'ya ithal ediyor olsanız da, bu HS Kodunun ilk altı rakamı 0101.21 olacaktır.
GTIP nasıl Bulunur? Gümrük Tarife Kodu Nasıl Belirlenir?
İhracat veya ithalatını yapmayı düşündüğünüz ürünün adı ve özelliklerini kullanarak, aşağıda, tarife arama linkleri olarak verdiğimiz internet sitelerinden arama yaparak bir ürünün GTIP kodunu tespit edebilirsiniz. Ancak tavsiyemiz ön araştırma aşamasında olmasa da ithalat kararı vermeden önce, bir gümrük müşavirinden destek almanızdır.
Örneğin bir tekstil ürünün kodunu tespit ederken aşama aşama ilerleyebililriz.
Tekstil ürünleri 50-63 arası numaralarla başlar
- · 62: Örülmemiş veya Kroşe Olmayan Giyim Eşyası ve Aksesuarı
- · 6205: Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler
- · 6205.30: Sentetik veya suni liflerden Gömlekler
- · 6205.30.00.00.00: Sentetik veya suni liflerden Gömlekler
Gümrük Tarife Kodu Arama Siteleri: Gümrük tarifesini, (GTİP), tespit etmek için, aşağıda listelediğimiz web sitelerini kullanabilirsiniz:
- · https://biruni.tuik.gov.tr/DIESS/SiniflamaTurListeAction.do
- · https://uygulama.gtb.gov.tr/Tara/
- · https://www.gumruk.com.tr/gtip/
YORUMLAR